Kościół wobec AI [temat miesiąca – lipiec 2025]

Temat miesiąca tertio.pl to kontynuacja naszych działań popularyzujących katolicką naukę społeczną. Przez 30 lat zrealizowaliśmy wiele projektów, takich jak Dar na 100, 56 edycji Szkół Zimowych czy 33 edycje Tertio Millennio Seminar.

Sztuczna inteligencja z impetem wkroczyła w naszą codzienność, stając się jednym z najistotniejszych technologicznych skoków naszych czasów. Kształtuje sposób, w jaki pracujemy, komunikujemy się, a nawet myślimy. Dlatego w lipcu podejmujemy refleksję nad tematem „Kościół wobec sztucznej inteligencji”, szukając odpowiedzi na pytania o naturę człowieka, granice technologii i miejsce Boga w cyfrowym świecie.

Nasze rozważania jak zawsze opieramy na bogatej tradycji katolickiej nauki społecznej, czerpiąc inspirację z najnowszych dokumentów Kościoła oraz współczesnej myśli teologicznej i filozoficznej. Chcemy spojrzeć na AI nie tylko jako na narzędzie, ale jako na zjawisko, które stawia nam fundamentalne wyzwania antropologiczne.

Jednym z kluczowych pytań, które wybrzmi w tym miesiącu, jest to o język i podmiotowość. Gdy sztuczna inteligencja z łatwością posługuje się zaimkiem „ja”, generując teksty pełne osobistych zwrotów, zmusza nas do refleksji: kto tak naprawdę mówi? Jak pokazuje analiza teologiczna, słowa takie jak „ja”, „ty”, „tutaj” czy „teraz” nie są jedynie znakami. Zakorzeniają komunikację w realnym, ucieleśnionym spotkaniu osób. Groźba normalizacji „słów niczyich”, oderwanych od podmiotu, może prowadzić do dewaluacji autentycznej, międzyludzkiej obecności – tej samej, która stanowi fundament naszego życia sakramentalnego. Czy w świecie komunikacji z bezosobowymi bytami potrafimy jeszcze ocalić teologię prawdziwego, cielesnego spotkania, które jest nośnikiem łaski?

Drugim istotnym wymiarem jest wpływ AI na naszą ludzką inteligencję. Czy bezkrytyczne poleganie na algorytmach nie osłabia naszych naturalnych zdolności poznawczych, takich jak krytyczne myślenie? Współczesne badania zdają się potwierdzać, że nadmierne zaufanie do technologii prowadzi do zaniku kluczowych umiejętności, które pozwalają nam rozeznawać prawdę i podejmować świadome decyzje. Kościół, przypominając o integralnej wizji człowieka, podkreśla, że inteligencja to nie tylko funkcja obliczeniowa. To zdolność do dialogu, współpracy, solidarności i „smakowania tego, co prawdziwe, dobre i piękne”. Zastanowimy się, jak korzystać z potężnych narzędzi, które oferuje AI, nie tracąc przy tym pełni naszego człowieczeństwa i integralności osoby.

W lipcu poprzez kolejne publikacje będziemy zgłębiać te zagadnienia. Spróbujemy uniknąć zarówno technofobii, jak i naiwnego entuzjazmu. Zapraszamy do wspólnej refleksji nad tym, jak człowiek może odnaleźć się w erze sztucznej inteligencji.

Publikacja z serii w każdy weekend.