Wojna i pokój [temat miesiąca – czerwiec 2025]

Temat miesiąca tertio.pl to kontynuacja naszych działań popularyzujących katolicką naukę społeczną. Przez 30 lat zrealizowaliśmy wiele projektów, takich jak Dar na 100, 56 edycji Szkół Zimowych czy 33 edycje Tertio Millennio Seminar.

Pamiętając, że wiara, która nie dotyka ran świata, staje się intelektualnym eskapizmem, schodzimy z wyżyn teorii na arenę współczesności – w czerwcu poruszamy tematykę wojny i pokoju.

Ten miesiąc rozpoczynamy odpowiadając na krzyk, który wciąż odbija się echem: „Ręce precz od Afryki!”. To prowokacja intelektualna i duchowa papieża Franciszka zmusza do postawienia pytania o miejsce Kościoła w świecie rządzonym przez bezwzględną logikę siły, wyzysku i przemocy. Dramat Demokratycznej Republiki Konga – ziemi bogatej w surowce i owładniętej chciwością rynku – to paradygmatyczny obraz zmagania się civitas Dei z civitas terrena w jego najbrutalniejszej odsłonie.

Uczciwość intelektualna każe nam spojrzeć również na te karty historii, gdzie granica między obroną a agresją, między świadectwem a przymusem, zdaje się niebezpiecznie zacierać. W czerwcu zapytamy także o perspektywę św. Bernarda z Clairvaux, wielkiego mistyka i Doktora Kościoła, który stał się płomiennym orędownikiem II krucjaty.

Spojrzenie w przeszłość nie będzie jednak ucieczką od teraźniejszości. Dlatego prześledzimy, jak na tragedię wojen odpowiadali papieże XX wieku – stulecia naznaczonego hekatombą totalitaryzmów. Od dramatycznego apelu Benedykta XV, nazywającego I wojnę światową „niepotrzebną rzezią”, przez kontrowersje i dylematy Piusa XII w obliczu Zagłady, a w szczególności aż po bezkompromisowe „Nigdy więcej wojny!” Jana Pawła II, którego głos hartowała pamięć o dwóch totalitaryzmach. Zastanowimy się, co te historyczne postawy – od proroctwa po dyplomację, od jednoznacznego potępienia po oskarżenia o milczenie – mówią nam o dzisiejszych próbach odpowiedzi na agresję wobec Ukrainy i jakie wyzwania stawiają przed Kościołem w XXI wieku.